Historia ul. Mickiewicza

Trusostrasse (Ulica Truso, dziś Mickiewicza) została wytyczona na początku XX w. Pierwsze budynki zostały wybudowane w południowej części ulicy. Do 1914 roku została zabudowana część od Tannenbergallee (Aleja Grunwaldzka) do Gartenstrasse (ul. Ogrodowej).
Następnie do 1928r. zabudowano część od Gartenstrasse (Ogrodowa) do Lessingstrasse (Wojska Polskiego).W tymże 1928 roku obsadzono także tę ulicę drzewami (i ul.Ogrodową).W 1913 r. oddana została do użytku szkoła Trusoschule. Budynek szkolny swym monumentalnym stylem nawiązywał do klasycystycznych pałaców XVIII wieku. "Elbinger Neueste Nachrichten" z dn.8.03.1913 r. informowal, że od nowego roku szkolnego zostanie otwarta ta nowa szkoła, a w dniu 23.12.1913 r. pisał o odbytej dzień wcześniej konferencji nauczycieli z okręgu elbląskiego. Pod koniec lat 30-tych XX w. wybudowano gmach, który miał być częścią olbrzymiego kompleksu budynków siedziby rządzącej partii NSDAP (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei). W wyniku przygotowań do wojny budowę kompleksu wstrzymano, a istniejący już budynek przekazano Urzędowi Skarbowemu. W tym też czasie pod nr16 na Trusostrasse miał swoją kwiaciarnię Erich Thiessen. Po stronie zachodniej ulicy (przy skrzyżowaniu z Ogrodową) znajdowała się "Caffe Truso" G.Friese. ( z nr.telef.228). Reklamowała się hasłem: "2 Minnuten vom Bahnhof" ("2 minuty od dworca"). Podczas ostatniej wojny światowej Trusostrasse nie została mocno zniszczona. 6.02.1945 żołnierze Armii Czerwonej atakiem od strony Hindenburgstrasse (Bema) oraz Pott-Cowle Strasse (Żeromskiego) i ostrzałem z budynku i ogrodu szpitala wojskowego zdobywają ją. Atak ten od strony Urzędu Skarbowego wspomagał czołg.
W 1946 r. Trusoschule opuszczją wojska sowieckie i szkoła zostaje przekazana wladzom miasta w stanie dewastacji. Remont trwał dłużej niż zamierzano i rok szkolny 1946/47 rozpoczął się 10.09.46r. Otrzymała nazwę Szkoła Powszechna nr 4. Pierwszym jej kierownikiem był Kazimierz Jaworski. W pierwszych miesiącach istnienia szkoła ta posiadała klasy I-VII i 280 uczniów. Rok później już ponad 580. Latem 1950 roku były budynek niemieckiego Urzędu Skarbowego, po wyremontowaniu, został oddany do użytku Komitetowi Miejskiemu Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej (KM PZPR).
Na początku lat 60-tych XX w. na ul. Mickiewicza wyburzono zniszczone wojną (wypalone) budynki,m.in."Cafe Truso".
W pierwszej połowie wspomnianych wyżej lat,(ok.1964r?) rozpoczęto na tej ulicy budowę czterech nowoczesnych bloków czteropiętrowych. Bloki te przeznaczone były dla kadry oficerskiej i podoficerskiej garnizonu elbląskiego Ludowego Wojska Polskiego. Pierwszym oddanym budynkiem był blok od strony ul. Ogrodowej w 1965r a pierwszym mieszkańcem tego bloku (i całego kompleksu) był sierżant S. z żoną, którzy wprowadzili się do kawalerki 16.01.1966 roku (Mickiewicza 29a/15).
Pod koniec lat 60-tych (1967-68r.?) do przedwojennej kamienicy został dobudowany nowy blok mieszkalny, również dla kadry LWP, a do niego "dostawiono" parterowy budynek (Mickiewicza 23), w którym znajdowały się dwa sklepy Wojskowej Centrali Handlowej [WCH]- (obecnie sklep rowerowy "Neksus" od 2006r.) i sklep rybny Centrali Rybnej (ob. "Pizzeria Primavera").W Grudniu 70 ul. Mickiewicza była areną tragicznych wydarzeń. Gdy w Elblągu milicja rozganiała brutalnie demonstrantów, 15.12.1970r.,ok.godz. 20:07 trzech młodych mężczyzn wrzuciło do gmachu KMiP (Komitet Miasta i Powiatu) PZPR butelkę z benzyną. Ogień ugaszono. 14.12.70r. pod "Dom Partii" (bo i tak Elblążanie nazywali siedzibę komunistów) ok.godz.19:00 podeszło ok.400 demonstrantów i zaatakowało go kamieniami. Milicja Obywatelska rozbiła demonstrację. Natomiast 17.12. od godz. 12:00 pod komitetem zbierał się tłum Elblążan, który chciał rozmowy z I sekretarzem Komitetu Miejskiego PZPR Władysławem Skowronem. Zamiast rozmowy, na demonstrantów poleciały granaty gazowe i petardy. Elblążanie zaatakowali w odpowiedzi kamieniami milicję i budynek komitetu, który znów próbowano podpalić. Tłum na milicjantów krzyczał: "Gestapo!".
Około 15:00 pod budynkiem partii zebrało od 2500 do 4000 osób. Wojskowa ochrona budynku oddała ostrzegawcze strzały w stronę tłumu ze ślepej amunicji. Na odsiecz władzom partyjnym (część wcześniej już uciekła z gmachu) przybyło 90 milicjantów   i razem z wojskiem rozpędzili manifestantów. W dn.18.12 "Dom Partii" był chroniony przez 24 oficerów i 200 słuchaczy Oficerskiej Szkoły Wojsk Lądowych z ul.Armii Czerwonej (obecna  Królewiecka). Ok.godz.16:00 na Mickiewicza 43 nastąpiła manifestacja elbląskich kobiet, które rozeszły się na apel wojskowego dowódcy ochrony gmachu komitetu. Jednak już ok. 17:00  pod KMiP PZPR znów podeszli demonstranci (w przewadze młodych mężczyzn) .W tym czasie władze Elbląga wprowadziły godz. milicyjną od godz. 18:00  do 5:00 a następnie od godz.17:00.Mimo tego Elblążanie zaatakowali oddziały milicji i sam "partyjny" budynek .Tym razem udało się go podpalić. Po zajściach Grudnia 70 od razu rozpoczęto odnowę tej budowli. W 1971r. ul. Mickiewicza podłączono do magistrali wodociągowej (15.01.1974 r.-nastąpiło uruchomienie Centralnego Wodociągu Żuławskiego). Natomiast 31.05.1975 r. Szkoła Podstawowa nr 4 otrzymała za swego patrona ("imię") Henryka Sienkiewicza. Po odzyskaniu niepodległości w 1989r i przekształceniach gospodarczych z ul. Mickiewicza zniknęły m.in. Cukiernia Warszawska (obecnie OSK Lotos), WCH, Centrala Rybna, Pasmanteria (obecnie sklep odzieży używanej "EL-MIX"), Komitet Wojewódzki PZPR (teraz Urząd Skarbowy). W roku 2011 została zlikwidowana apteka "Panaceum" i w jej miejscu powstał sklep mięsny "Jaga".

Na podstawie:

www.elbing.de,Wikia Elbląg,internet,"Historia Elbląga t.2,cz,I"-pod red.Andrzeja Grotha,"Historia Elbląga t.4"-pod red.Marka Andrzejewskiego,"Historia Elbląga t.5cz.I"-opr.Mirosława Golona,"Elbing 1945 t.2"-Tomasz Stężała,Elbinger Neueste Nachrichten[8.03.1913]i[23.12.1913]",świadkowie.Foto w Galerii.Autor:"Azja70".